,,გორს რომ პატრონი ჰყავდეს, ეს მსახიობთა ჯგუფი ისე უნდა გარეკონ აქედან, რომ გასაქცევ გზასაც ვერ პოულობდნენ”, - ასე გამოთქვამს უკმაყოფილებას გორელი მოსახლეობის ნაწილი ფილმზე, რომლის გადაღება 2007 წელს დაწერილი მსოფლიო ბესტსელერის მიხედვით მიმდინარეობს, მისი ავტორი ცნობილი ბრიტანელი მწერალი და ისტორიკოსი საიმონ სებაგ მონტეფიორეა.ავტორი თბილისშიც იმყოფებოდა, სადაც რეჟისორ გელა ბაბლუანთან ერთად დაწერა სცენარი ფილმისთვის, რომელსაც პროდიუსერი ლენა ბლავატნიკი კომპანია Access Entertainment–დან დააფინანსებს. ფილმს ასევე აფინანსებენ AI Film და Monte Rosso Prods-იც.წიგნი საბჭოთა დიქტატორის ცხოვრების ადრეულ პერიოდზე გვიყვება, თუ როგორ იქცა სემინარიელი ბიჭი სასტიკ მმართველად, რომელმაც მე-20 საუკუნე ტერორის, ომისა და პროპაგანდით შეცვალა.ბაბლუანმა აღნიშნა, რომ მას ყოველთვის იზიდავს იდუმალებით სავსე ისტორიები და სტალინის შემთხვევაში საუბარია ყველაზე დიდ იდუმალებაზე. იგი დარწმუნებულია, რომ ჯარვისი შეძლებს ახალგაზრდა სტალინის მთელი იმ წინააღმდეგობების და საშიში ხასიათის გადმოცემას.ფილმის აღმასრულებელმა პროდიუსერმა დენი კოენმა აღნიშნა: „სტალინის ახალგაზრდობის პერიოდი, როგორც ბანკების მძარცველის, უჩვეულო და ნაკლებად ცნობილი ისტორიაა, როდესაც იგი რევოლუციური იდეებით იყო შეპყრობილი, რასაც ძალადობა, ღალატი და ძალაუფლების წყურვილი ახლდა თან“.ამ მოსაზრებებისგან სრულიად საწინააღმდეგო აზრი აქვთ გორელი მოსახლეობის უმეტესობას. ისინი ამ ფაქტებს უარყოფენ, რადგან მათთვის სტალინის დიქტატორად მოხსენიება ძალზედ შეურაცმყოფელია. ეს ადამიანები თავის უკმაყოფილებას ფეისბუკის პოსტების კომენტარებში გამოთქვამენ: ,,ბანკებს რომ ძარცვავდა ჯიბეში კი არ იდებდა და დაჩებს არ აშენებდა ატენის ხეობაში ის ფული რევოლუციას ხმარდებოდა რევოლუციას რომელმაც გლეხს მიწა მისცა განათლება მუშბს ქარხნები და ფაბრიკები უფასო განათლება მედიცინა უფასოთ ბინები და ასე შემდეგ და კიდევ ათასი რამ რაზეც ლიბერასტ-ლიბერალები ხმას არ იღებენ!!! ქალბატონო სიტყვაზე თქვენ რომ ბანკი გაგეძარცვად რას ან ვის მოახმარებდით იმ ფულს საინტერესოა!??”. სტალინის ერთგული მხარდამჭერები ამბობენ, რომ ბრიტანელი ,,კაპიტალისტები” ,,მშრომელ, უბრალო ხალხის ბელადის” კარგ მხარეს არ წარმოაჩენენ, თანაც მათთვის ასევე შეურაცხმყოფელია ,,დიდი სტალინის” როლზე ,,ინგლისელი-სომეხი” (ასე მოიხსენიებენ) კოსმო ჯარვისის დამტკიცება, როდესაც საქართველოში ამდენი კარგი მსახიობია,,ბრიტანელი რომ არ მოეწვიათ სტალინის როლზე ჩვენთან დაილია მსახიობები? ქართველის მსგავსად ქართველის როლს ვინ შეასრულებს გინდა დიქტატორი იყვეს და გინდა ანგელოზი”.,,მსოფლიო პიროვნება გვყავდა ქართველებს, და გაანადგურეთ ბოლომდე. ეს რა ერი ვართ. ვინ არიან ბრიტანელები, და რატომ აძლევთ უფლებას ისტორია გადაწერონ. თავისი პრემიერის: უ. ჩერჩილის სიტყვები მაინც გაიხსენონ სტალინის შესახებ”.,,სტალინის ჩიბუხიდან დაბერტყილი თამბაქოს ფერფლის ფასი არ არიან დღევანდელი ვითომ პატრიოტი პოლიტიკოსები ეგენი მდიდრდებიან ტვინგამორეცხილი ხალხის ხარჯზე”.იოსებ ჯუღაშვილი დაიბადა 1879 წლის 21 დეკემბერს, ქალაქ გორში. მისი მშობლები იყვნენ ეკატერინე გელაძე და ბესარიონ ჯუღაშვილი. 1888-94 წლებში სტალინი სწავლობდა გორის სასულიერო სემინარიაში. 1922 წლიდან იყო ბოლშევიკების ცენტრალური კომიტეტის გენერალური მდივანი. 1941 წლიდან საბჭოთა მთავრობას მეთაურობდა. 1953 წლის 5 მარტს კი ინსულტით  გარდაიცვალა. 9 მარტს მისი ნეშტი ლენინის გვერდით მავზოლეუმში დაასვენეს. 1961 წლის 31 ოქტომბერს სტალინის ცხედარი მავზოლეუმიდან გაიტანეს კრემლის კედელთან დაკრძალეს.სტალინს პირადად აქვს ხელი მოწერილი სიკვდილით დასჯის სიებზე, რომლებშიც შედიოდა დაახლოებით 40–45 ათასი ადამიანი (ე.წ. „სასიკვდილო სიები“, 1937–1938 წლები, დიდი ტერორის პიკი).თუ ვსაუბრობთ არა მხოლოდ ხელმოწერებზე, არამედ მთლიანად მის პოლიტიკაზე (რეპრესიები, გულაგი, იძულებითი კოლექტივიზაცია, შიმშილობები, დეპორტაციები), ისტორიკოსების ფართოდ მიღებული შეფასებები ასეთია: დაახლოებით 10–15 მილიონი ადამიანი (ზუსტი რიცხვი დადგენილი არ არის).ავტორი: თამარ საბაშვილისაქართველოს უნივერსიტეტის სოციალურ მეცნიერებათა სკოლის პირველკურსელი.

1766572506

გამომდინარე იქიდან, რომ  აღდგენითი სამუშაოების წარმოება აუცილებელია სპეციალური მძიმე  ტექნიკის საშუალებით, სამუშაოების მიმდინარეობის პერიოდში გზის აღნიშნულ მონაკვეთზე  დღეს, 22 დეკემბერს  საღამოს 17:00 საათიდან 23 დეკემბრის დილის 11:00 საათამდე ავტო ტრანსპორტის მოძრაობა სრულად შეიზღუდება.კომპანიის ტექნიკური ჯგუფები სამუშაოებს მთელი ღამის განმავლობაში ინტენსიურ რეჟიმში შეასრულებენ.ჯორჯიან უოთერ ენდ ფაუერი ბოდიშს უხდის მოსახლეობას შექმნილი დისკომფორტისთვის.

1766431280

1993 წლის 27 სექტემბერი – დღე, რომლის შემდეგაც მუდმივად ისმის კითხვა, თუ როგორ ცხოვრობენ ადამიანები, რომელთაც საკუთარი ცხოვრების დატოვება აიძულეს. არსებობს ფოტო-ვიდეო მასალები, სტატისტიკები, მონაცემები აღწერილი საარსებო პირობებისა და ცნობები იმის შესახებ, თუ რა სახის დახმარებას იღებს ეს ხალხი, მაგრამ თითქმის შეუძლებელია აღწერო ის მოგონებები და შეგრძნებები, რასაც 33 წელია დანგრეული კედლები ინახავენ. აივანზე არსებულმა კედლებმა წლების განმავლობაში ბევრი თაობის მოგონებები შემოინახა წარწერების სახით, რომელთაგან ყველაზე თვალშისაცემია ,,მე მიყვარს სოხუმი“. შენობა რვასართულიანია, ყველა სართული თითქმის იდენტურია, ოთახები ერთმანეთთან მჭიდროდაა განთავსებული, გრძელ სადარბაზოებში ექოსავით ისმის 18 კვადრატული მეტი ფართობის ოთახებიდან გამოსული ხმები.შორიდან თითქოს არაფრით გამორჩეული,უცნაური ფორმის შენობაა,რომლის ერთადერთი თვალსაჩინოება ახლოს მდებარე ,,საქართველოს მატიანეა“. მაგრამ გარშემო ყოველთვის არსებობენ ადამიანები, რომლებიც უბრალოების მიღმა, რაღაც ღირებულს ეძებენ, პოულობენ და ქმნიან ხელოვნებას. ასეთმა ადამიანებმა ,,ქართლს“ მოაგნეს და შვიდი წელი იშრომეს იმისთვის, რომ ფილმში გადმოეცათ ის რეალობა და ფასეულობები, რომლებიც ამ შენობაში მცხოვრებ ადამიანებს აწუხებდათ, უხაროდათ თუ სტკიოდათ. სწორედ თამარ კალანდაძე და ჟულიენ პებრელი აღმოჩნდნენ ეს ადამიანები. 2018 წლიდან, შვიდი წლის განმავლობაში, ისინი ამ შენობაში მასალებს აგროვებდნენ.2025 წელს კი გამოვიდა ფილმი ,,ქართლის ცხოვრება“, რომელიც, როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, ამსტერდამის საერთაშორისო კინოფესტივალის ერთ-ერთი გამარჯვებულია.საინტერესოა, როდის და როგორ გაჩნდა იდეა ამ ფილმის გადაღების შესახებ. ფილმის ერთ-ერთი რეჟისორი თამარ კალანდაძე ამბობს: ,,ეს იყო 2018 წელი, მე მაშინ ვიყავი კავკასიის ახალი კინო სკოლის სტუდენტი, მაგისტრატურის მეორე დამამთავრებელ კურსზე და ჩემმა მეგობარმა კიტა ცხომარიამ, რომელიც თვითონ არის აფხაზეთიდან იძულებით გადაადგილებული ადამიანების შვილი და ბავშვობა გაატარა საერთო საცხოვრებლის ტიპის შენობაში, წამომიყვანა „ქართლში“. უნდოდა, მენახა როგორია საერთო საცხოვრებლის ტიპის სახლში ცხოვრება. ეგონა, რომ თუ მე მაგ ადგილს ვნახავდი, მასზეც უფრო მეტ რაღაცას გავიგებდი, ვიდრე ვიცოდი. მე მქონდა უნივერსიტეტის კამერა და რაღაცებს გზადაგზა ვიღებდით და მახსოვს მესამე სართულის გვერდითა აივანზე ვართ, კამერა ჩართული მაქვს და ვიხედები ეკრანში და რაღაცა ჯადოსნური მოხდა იმ მომენტში. იმ მომენტიდან მე ვიცოდი, რომ უნდა დავრჩენილიყავი და უნდა ამომეხსნა, რამ მომაჯადოვა“.რეჟისორისთვის საინტერესო აღმოჩნდა ის, რომ ერთმა შენობამ სრულიად განსხვავებული ადამიანები გააერთიანა, რომლებსაც ერთი ბედი ხვდათ წილად.ფილმის სახელის ისტორიაც საინტერესოა. შენობის აივნებიდან ჩანს ზურაბ წერეთლის მიერ აშენებული ,,საქართველოს მატიანე“ , რომელიც მოიცავს ზოგადად ჩვენი ქვეყნის ისტორიას და აღიქმება, როგორც ,,ქართლის ცხოვრება“. როგორც ჩვენი ისტორია არის ცოცხალი, ანალოგიურად ცოცხალი პროცესი იყო ცხოვრება ამ სანატორიუმში. ფილმზე მუშაობის პროცესზე რეჟისორი ამბობს: ,,ქართლმა“ და პირველ რიგში „ქართლში“ მცხოვრებმა ადამიანებმა იმდენად მიგვიღეს და იმდენად მოგვცეს იმის ფუფუნება, რომ ჩვენც ქართლის მცხოვრებლები გავმხდარიყავით, თუ კი ამ ფილმში რამე ღირსებაა, სიახლოვე რეჟისორებსა და ადამიანებს შორის პირველ რიგში „ქართლის“ მცხოვრებლების დამსახურებაა და ამ სიახლოვის გარეშე ეს ხარისხიც და მნიშვნელობაც არ გამოვიდოდა, არ გამოვიდოდა ბევრი ერთად გატარებული დროის გარეშე, იმიტომ, რომ ჩვენც იმდენი რაღაც ვისწავლეთ და ამ სწავლის პროცესში შევიცვალეთ, რომ ხანდახან ვამბობ ხოლმე, რომ ეს ფილმი არის იმის დოკუმენტაცია, როგორ ვიცხოვრეთ ჩვენ შვიდი წელი ჩვენს მეგობრებთან ერთად ქართლში“.ამსტერდამის კინოფესტივალზე ,,ქართლის ცხოვრება“ თავდაპირველად 1500 ფილმს შორის შეირჩა, საბოლოოდ კი 12 საუკეთესოს შორის. ფესტივალის განმავლობაში ფილმი 8-ჯერ აჩვენეს. აუდიტორიაზე კი ამ ფილმმა დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა. საქართველოში ფილმის ჩვენება დეკემბერში კინოთეატრ „ამირანში“ გაიმართა, სადაც რეჟისორი სიტყვით გამოვიდა: „ეს იყო ცხოვრების შვიდწლიანი ციკლი, რომლის დროსაც ჩვენ ვისწავლეთ, გავიზარდეთ, ტრანსფორმაცია განვიცადეთ და ასე ვხედავ, ეს ფილმი არის ამ შვიდწლიანი ურთიერთობის დოკუმენტაცია. იმედია, რომ თქვენც შეგეხებათ ეს. ისედაც ძალიან, ძალიან მადლიერები ვართ ფესტივალის, რომ ამ სიტუაციაში ტარდება და დიდი მადლობა ყველას“.ფილმის კიდევ ერთი მთავარი მოქმედი პირი ქართლის კედლებში მცხოვრები ირმა ნაჭყებიაა, რომელიც ამბობს, რომ რეჟისორებსა და სანატორიუმში მცხოვრებლებს შორის ისეთი კავშირი ჩამოყალიბდა, რომელიც უბრალო სამუშაო ურთიერთობას სცდებოდა: „ეს ურთიერთობა ამ შვიდი წლის განმავლობაში გადაიზარდა ძალიან კეთილ, გულღია, სიყვარულით სავსე ურთიერთობაში და რაც მთავარია, თამარმა და ჟულიენმა ჩვენ გული გაგვიღეს, ჩვენ კი ჩვენი ოჯახის კარები გავუღეთ და გულიც გავუღეთ. პირველად ფილმს მე ვუყურე ამსტერდამში, იდიფას საერთაშორისო ფესტივალზე დიდ ეკრანზე. ემოციები იყო ზღვა. იყო ტირილიც, იყო სიცილიც და მე ჩემს თავს არ ვუყურებდი, როგორც ირმას, ვუყურებდი გვერდიდან. მე არც მეგონა, რომ ამ ფილმს შევხედავდი, როგორც მაყურებელი“.რაც შეეხება სანატორიუმ ქართლს, აქ მცხოვრები ხალხის პრობლემა აწ უკვე 33 წლის თავზე სახელმწიფომ გადაჭრა და ბინით დააკმაყოფილა. ეს ამბავი ამ ადამიანებს თან ახარებს, თან აშინებთ იმ ახალი ფურცლის გადაშლა, რაც ერთმანეთის გარეშე სრულიად სხვა გარემოში მოუწევთ. უამრავი ბრძოლა გამოიარეს იმისთვის, რომ ელემენტარული პირობები შეექმნათ ცხოვრებისთვის. მათ სჯერათ, რომ აუცილებლად, აუცილებლად დაბრუნდებიან აფხაზეთში. აფხაზეთი საქართველოა!ავტორი: ლიზი სალაყაიასაქართველოს უნივერსიტეტის სოციალურ მეცნიერებათა სკოლის პირველკურსელი.

1766397657

2025 წელს ტაო-კლარჯეთი კვლავ ექცევა ისტორიულ-სამეცნიერო ყურადღების ქვეშ, მიმდინარე  არქეოლოგიური გათხრების მიხედვით,  არტანუჯის ციხის შიდა ტერიტორიაზე  პეტრესა და პავლეს ეკლესიის ნანგრევების ქვეშ, ისტორიკოს/არქეოლოგ  ოსმან აიტეკინის თაოსნობით თურქი არქეოლოგები დღემდე  იკვლევენ სამარხს, რომელიც, მათივე თქმით,  სავარაუდოდ დიდ ქართველ მეფეს აშოტ კურაპალატს ეკუთვნის. აიტეკინმა მოიხსენია  ქართული ისტორიული წიგნი „ ქართლის ცხოვრება“, რომლის მიხედვითაც, აშოტ (დიდი) კურაპალატის საფლავი სწორედ აქ მდებარეობს.  მისივე თქმით, გათხრებისას  სამწუხაროდ ადამიანის ნეშტი არ აღმოჩენილა, სწორედ ამიტომ საჭიროა დამატებითი კვლევები, რომელიც დღემდე მიმდინარეობს და დაახლოებით კიდევ ხუთ წელს გაგრძელდება.  არქეოლოგიური ექსპედიციის მიხედვით,  სამარხი ეკლესიის აღმოსავლეთ აფსიდის პირას მდებარეობს, რაც, როგორც წესი, ტრადიციული ადგილი იყო სამეფო პირების დაკრძალვისთვის. ყველა ფაქტი მიუთითებს მეფის საფლავის არსებობაზე, თუმცა ნეშტის ვერ აღმოჩენის გამო, კვლავაც გრძელდება დამატებითი სამუშაოები. ქართველებისთვის დღემდე იდუმალებით არის მოცული ორი მნიშვნელოვანი მეფის სამუდამო განსასვენებლების მდებარეობა – თამარ მეფისა და აშოტ კურაპალატის. რაც შეეხება აშოტის საფლავს, აიტეკინი აცხადებს, რომ ის თავის გუნდთან ერთად ყველაფერს გააკეთებს ამ ფაქტის დასადასტურებლად.მიმდინარე შედეგებმა  საზოგადოებისა და მედიის განსაკუთრებული ყურადღება გამოიწვია.არქეოლოგიური გათხრებისას ნაპოვნია კულტურული არტეფაქტები: სამზარეულო,  სარწყავი სისტემა, XI საუკუნის ბიზანტიური მონეტები, კერამიკის ფრაგმენტები და სხვა ნივთები, რომლებიც წლის ბოლოს ართვინის მუზეუმს გადაეცემა.  ეს ფაქტები მიუთითებს იმაზე, რომ ციხე-ქალაქი ყოფითი ცხოვრების ცენტრი იყო. აიტეკინის თქმით,  მმართველი ფენები და მათი ოჯახები ცხოვრობდნენ ციხის შიდა ტერიტორიაზე, ხოლო ვაჭრები და მაღალი ფენა გალავნიანი ქალაქის ნაწილში. ქალაქში კი მდებარეობდა სხვადასხვა ტიპის ნაგებობები, როგორებიცაა საფლავები, აბანოები, შადრევნები, ტაძრები.აიტეკინი აცხადებს, რომ ეკლესიის ნანგრევებთან ძალიან ახლოს აღმოაჩინეს დიდი სივრცე, თიხის ან ლითონის ღუმელი (ტანდური) ან სამზარეულო, რაც პირდაპირ მიუთითებს იმაზე, რომ აქ მცხოვრები მოსახლეობა მნიშვნელოვან გადაწყვეტილებებს იღებდა როგორც რელიგიურ, ასევე ადმინისტრაციულ დონეზე. თურქი არქეოლოგი თავის გუნდთან ერთად წელს აგრძელებს არამხოლოდ პეტრესა და პავლეს ეკლესიის ნანგრევების შესწავლას, არამედ ახლომდებარე ეკლესიების ძირფესვიან კვლევასაც. მიმდინარე გათხრები  შესაძლებელია პირველი არქეოლოგიური დასტური გახდეს შუა საუკუნეების სახელმწიფოებრივი წარსულის, შედეგად კი ეს ადგილი გახდება ძალიან მნიშვნელოვანი კულტურული და ტურისტული ცენტრი.არქეოლოგიურ  ექსპედიციასთან დაკავშირებით ტურისტული კომპანიის Diverse Travel-ის გიდს, ისტორიკოს გიორგი ბერიძეს (ბერჯავახს)  ვესაუბრეთ.ისტორიკოს გიორგი ბერიძის თქმით, არტანუჯის მნიშვნელობა არა მხოლოდ საქართველოსთვის, არამედ მსოფლიო მასშტაბით ძალიან დიდია, არტანუჯი იყო ქართველთა სამეფოს დედაქალაქი, სადაც პირველად ითქვა სიტყვა „საქართველო“.  მიუხედავად იმისა, რომ არტანუჯს XVI საუკუნემდე არ დაუკარგავს მნიშვნელობა, ამ დრომდე მაინც არ არის სიღრმისეულად გამოკვლეული ციხე-ქალაქის ტერიტორია. ის სამ ნაწილად იყოფოდა, ციხე-ქალაქად, ციხესიმაგრედ და ციტადელად – იგივე დედა-ციხედ, სადაც ერთიანი საქართველოს აკვანი დაირწა. საინტერესოა, რომ ამაში ბოლო დროს თურქი მეცნიერებიც დარწმუნდნენ, ტურიზმის განვითარებისთვის  დაიწყო არტანუჯის არქეოლოგიური და სამეცნიერო შესწავლა. საინტერესო ის არის, რომ არტანუჯს აქვს უამრავი ამოუცნობი და საინტერესო ფაქტორი, განსაკუთრებით ბევრია საიდუმლო გამოქვაბულები, რომელთა უმეტესობა პრაქტიკულად შეუსწავლელია. არტანუჯის სიდიადე არ არის მხოლოდ მის არქიტექტურაში, არამედ მის მნიშვნელობაშია, თუმცა ამავდროულად საინტერესოა, რომ ყველაზე დიდ კანიონს გადაჰყურებს არტანუჯის ციტადელი ანუ დედაციხე, ეს არის არტანუჯის წყლის ხეობა, რომელიც შემდეგ მდინარე ჭოროხს უერთდება.- შუა საუკუნეების ისტორიული წყაროების მიხედვით აქ აშოტ კურაპალატის საფლავი მდებარეობს, არქეოლოგებმა თუნდაც ერთი არტეფაქტი ხომ არ მოიძიეს კვლევის განმავლობაში, რაც მეფის საფლავის აქ არსებობაზე თუნდაც მიანიშნებდა?- ბოლო დროს „ბესტსელერი“ გახდა აშოტის საფლავის საკითხი, პირდაპირ მოგვითხრობენ ქართლის ცხოვრებისა და უცხოური წყაროები, რომ როდესაც აშოტი გარდაიცვალა, სასიკვდილოდ როდესაც დაჭრეს, დოლისყანაში გადმოასვენეს და „დაკრძალეს ციხესიმაგრე არტანუჯსაო“, მაგრამ კონკრეტული ადგილი, სადაც აშოტი არის დაკრძალული, უცნობია. ამას ემატება ის, რომ არ აღმოჩენილა ნეშტი, ეს საკითხი ძალიან სადაოა, თუმცა, იმედი მაქვს, მომავალი კვლევები ყველაფერს თავის ადგილას დაალაგებს. ზუსტი, კონკრეტული წერტილი, სად იყო აშოტი დაკრძალული, არ ვიცით, თუმცა ვიცით, რომ დაიკრძალა არტანუჯის ციხეში.- როგორც ვიცით, სამარხის გარდა არტანუჯის ციხეში აღმოაჩინეს წყალსაცავების სისტემები, მიუთითებს თუ არა ეს ფაქტი ციხეში მცხოვრებ მოსახლეობაზე?- დიახ, არტანუჯის ციხე სამ ნაწილად იყოფოდა: ციხე-ქალაქად, ქვედა ნაწილად, სადაც ძირითადად მეიდნები და სავაჭრო ცენტრები იყო, ციხესიმაგრედ და მესამე ნაწილი იყო აკროპოლისი, იგივე ციტადელი, დედაციხე, რომელსაც დღეს ერთადერთი კიბით თუ დავუკავშირდებით, თავის დროზეც ალბათ ასე იქნებოდა, ხის და რკინის კიბე ნამდვილად არა, მაგრამ ალბათ ქვის კიბე იყო, იმიტომ რომ ვხედავთ იქ ასასვლელს. რაც შეეხება წყლის სისტემას, არტანუჯის ციხის ზედა ნაწილს, კლდეზე განლაგებულს, რომელიც თავიდან ბოლომდე კლდეზეა განლაგებული, კაცხის სვეტს ჰგავს, 220-55 მეტრზეა მაქსიმალური ზღვარი სიგრძე-სიგანეში, წყლის პრობლემა აქვს, გვირაბები არის, მაგრამ მეეჭვება ეს ყოფილიყო ციტადელამდე. ციხემ სხვაგვარად გადაჭრა წყალმომარაგების პრობლემა, რეზერვუარების სისტემა შექმნეს, გროვდება დაახლოებით 70 ტონამდე წყალი, ერთი რეზერვუარი თავიდან ბოლომდე გაიწმინდა, მეორეს კვლევა ახლაც მიდის. ამ დაჭრილ-გაპრიალებულ დაძარღვულ კლდეს დღესაც ვნახავთ, თუ არტანუჯის დედა-ციხეზე ავალთ.- ვისგან შედგება არქეოლოგიური ჯგუფი, მხოლოდ თურქი სპეციალისტებისგან, თუ არიან ქართველი არქეოლოგებიც ჩართული?- დაახლოებით წელიწად ნახევარია არტანუჯის ციხეზე მიმდინარეობს არქეოლოგიური ექსპედიცია, მას ხელმძღვანელობს ძალიან კარგი პიროვნება და სპეციალისტი, ქართული წარმოშობის თურქი არქეოლოგი ომან აიტეკინი, რომელმაც მანამდე შავშეთის ციხე შეისწავლა. ჩართული არ არიან ქართველი არქეოლოგები ოფიციალურად, მთლიანად თურქეთის არქეოლოგები მუშაობენ მხოლოდ, თუმცა ოსმან აიტეკინი თან კარგი პიროვნებაა და თან არ დაგვავიწყდეს, რომ წარმოშობით ქართველია და მან პირობა დადო, რომ თუ რაღაც ისეთი ართეფაქტი აღმოჩნდა, რომელშიც დასჭირდება ქართველ მეცნიერებთან თანამშრომლობა, ის აუცილებლად გააკეთებს ამას.- არქეოლოგიური ექსპედიციის დადებითი და უარყოფითი მხარეები...- როგორც უკვე გითხარით, უარყოფითი არქეოლოგიურ ექსპედიციაში არაფერი ხდება, შეიძლება უარყოფითი მხარე იყოს მხოლოდ ის, რომ ტურისტებისთვის მინიმუმ ერთი წელი მიუწვდომელი იქნება დედა-ციხეზე, იგივე მთავარ კლდეზე ასვლა, რათა ექსპედიციას ხელი არ შეუშალონ მუშაობაში. დარწმუნებული ვარ, რომ მიმდინარე ექსპედიცია ბევრს საინტერესო ფაქტს წარმოგვიჩენს. მიუხედავად იმისა, რომ მე გული მწყდება, გარკვეული პერიოდი ვეღარ ავალთ არტანუჯის ციხეზე, მთავარია, რომ მომავალში ეს იქნება ძალიან საინტერესო ადგილი ნებისმიერი მოგზაურისთვის.არტანუჯის ციხე კვლავ რჩება საქართველოს ისტორიაში ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს სიმბოლოდ. მიმდინარე კვლევები არ გვაძლევს სრულად დასაბუთებულ/დასრულებულ ინფორმაციას, თუმცა, ბოლო კვლევებმა მნიშვნელოვნად გააღრმავა არსებული ისტორია და ცხადჰყო, რომ ციხე  მრავალფუნქციურ ცენტრს წარმოადგენდა, რომლის დანიშნულებაც მრავალმხრივი იყო, როგორც ადმინისტრაციული, ასევე საყოფაცხოვრებო. არსებული მასალა ცალსახად მიუთითებს ძეგლის განსაკუთრებულ არქეოლოგიურ პოტენციალზე. ფაქტი ერთია, ტაო-კლარჯეთი საქართველოს ისტორიის მარგალიტია, რომელიც უამრავ საიდუმლოს ინახავს, მეცნიერები და ისტორიკოსები  დღემდე თავდაუზოგავად მუშაობენ ამ საიდუმლოებების ფარდის ასახდელად. იმედი ვიქონიოთ, რომ არტანუჯის ციხის არქეოლოგიური კვლევა კონკრეტულ შედეგებს გამოიღებს, რაც საქართველოს ძველ სახელმწიფოებრიობას, ტრადიციებს, კულტურასა და იდენტობას გააცოცხლებს. ავტორი: ანნა კარდენახიშვილი,საქართველოს უნივერსიტეტის სოციალურ მეცნიერებათა სკოლის ჟურნალისტიკის პროგრამის სტუდენტი. პრაქტიკანტი.

1766395663

აღნიშნული ტვირთის შემოწმების შედეგად, გამოვლინდა ტრანსპორტირების პირობების უხეში დარღვევა და პროდუქციის მიკრობიოლოგიური დაბინძურება.საქართველოს მთავრობის 2019 წლის 20 სექტემბრის #463 დადგენილების შესაბამისად, პროდუქცია ექსპორტიორ ქვეყანაში გაბრუნებას დაექვემდებარა.

1766141358

უფლებამოსილი პირის მიერ, უცხო ქვეყნის მოქალაქის კუთვნილი ბარგის, ეჭვის საფუძველზე, დეტალური დათვალიერების შედეგად, აღმოჩენილი იქნა ექვს ჰერმეტულ შეფუთვაში განთავსებული 1 კილოგრამი და 200 გრამი ნარკოტიკული საშუალება ,,მარიხუანა".სამართალდარღვევის მეორე ფაქტი, მებაჟე ოფიცრის მიერ, უცხო ქვეყნის მოქალაქის ბარგის რენტგენო ინსპექტირების სკანერით დათვალიერებისას, გამოვლინდა. კერძოდ, საეჭვო შიგთავსის აღმოჩენის შემდეგ, მოხდა ბარგის სპეციალური წითელი ფერის წებოვანი სტიკერით ნიშანდება და ის დამატებით, ფიზიკურ დათვალიერებას დაექვემდებარა. სამართალდამრღვევ მოქალაქეს, რომელიც თელავივი - თბილისის რეისით ჩამოფრინდა, სამგზავრო ჩანთაში, ნარკოტიკული ნივთიერების შემცველი 91 ცალი ელექტროსიგარეტი აღმოაჩნდა.საქმის მასალები, შემდგომი რეაგირების მიზნით, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს გადაეცა.

1765957408

საქმეზე გამოძიება მიმდინარეობს სსსკ-ის  მე-200 მუხლის III ნაწილით, რაც ბრალდებულის თავისუფლების 6-დან 8 წლამდე აღკვეთას ითვალისწინებს.

1765258260

წყალმომარაგების სისტემა მოიცავს როგორც ქალაქის არსებულ ქსელებს, ისე მაგისტრალურ მილსადენებს,  რომლებიც სასმელი წყლის მომხმარებლამდე ტრანსპორტირებას ჟინვალის წყალსაცავიდან და ხრამის სათავე ნაგებობიდან უზრუნველყოფენ. მათი სტრატეგიული მნიშვნელობიდან გამომდინარე, კომპანიამ 2025 წელს კიდევ უფრო გააძლიერა პრევენციული მონიტორინგის ღონისძიებები - გარე რისკების შეფასებისა და მაგისტრალების ცალკეული მონაკვეთების მდგომარეობის განსაზღვრის მიზნით. დასრულდა 400 კმ სიგრძის მაგისტრალური მილსადენების მდგომარეობისა და რისკების შეფასების კვლევა, ასევე დამონტაჟდა 30 ჰიდროფონი, რომლებიც უზრუნველყოფენ შესაძლო დაზიანების ან რისკის შესახებ წინასწარი შეტყობინების მიღებას.2025 წლის განმავლობაში ჯორჯიან უოთერ ენდ ფაუერმა უკვე დაასრულა 135 სარეაბილიტაციო თუ ინფრასტრუქტურული პროექტი, 105 პროექტი კი შესრულების ეტაპზეა.დასრულებული პროექტებიდან აღსანიშნავია: ჭავჭავაძის გამზირის წყალმომარაგების სისტემის სრული რეაბილიტაციის მეორე ეტაპი რუსთავი, ხრამის მაგისტრალის სრული რეაბილიტაციის მეორე ეტაპი აწყურის ქუჩის წყალმომარაგების სისტემის სრული რეაბილიტაცია ალექსიძის ქუჩის წყალმომარაგების სისტემის სრული რეაბილიტაცია ევდოშვილის ქუჩის წყალმომარაგების სისტემის სრული რეაბილიტაცია რუსთავი, ჭყონდიდელის დასახლების წყალარინების ქსელის რეაბილიტაცია მცხეთა, აღმაშენებლის ქუჩის მაგისტრალური მილსადენის რეაბილიტაცია სამგორის სათავე ნაგებობის სატუმბი სადგურის რეაბილიტაცია ზემო პლატოს სატუმბე სადგურისა და სამგორის გამწმენდი ნაგებობის ტუმბო-აგრეგატების რეაბილიტაცია ღრმაღელის გამწმენდი ნაგებობის სალექრების რეაბილიტაცია სამგორის პირველი აწევის სატუმბე სადგურის ელექტრომომარაგების სისტემის რეაბილიტაცია რუსთავის მეორე აწევის სატუმბო სადგურის რეაბილიტაცია მიმდინარე პროექტებია: სამგორის სათავე ნაგებობის პირველი, მეორე და მესამე რიგის ფილტრების რეაბილიტაცია ბახტრიონის სატუმბე სადგურის რებილიტაცია საიათნოვასა და ისპაჰანლის ქუჩების წყალარინების ქსელების რეაბილიტაცია ინოვაციების ქუჩის წყალარინების ქსელის რეაბილიტაცია დიღმის საცდელი მეურნეობის წყალარინების ქსელების განაშენიანების პროექტი რუსთავი, ფალიაშვილის ქუჩის წყალარინების ქსელის რეაბილიტაცია 2025 წლის ერთ-ერთ განსაკუთრებულ პროექტს წარმოადგენს წყალმომარაგების სისტემაში წნევის რეგულირების პროგრამა. მისი ფარგლებში ქსელზე დამონტაჟდა 15 წნევის რეგულატორი და 33 ჩამკეტ-მარეგულირებელი ურდული. განხორციელდა 171 კმ სიგრძის წყალმომარაგების ქსელში წნევის ოპტიმიზაცია, რაც საერთო ჯამში 65,758 აბონენტის მომსახურების გაუმჯობესებას უზრუნველყოფს. წნევის რეგულირების შედეგად მნიშვნელოვნად შემცირდა ქსელის დაზიანებებისა და წყლის დანაკარგების რაოდენობა, გაუმჯობესდა საოპერაციო და ქსელის სტაბილური ფუნქციონირების მაჩვენებლები. პროექტი უკვე განხორციელდა ისანი–სამგორის არეალში, ხოლო ნაძალადევში სამუშაოები წლის ბოლომდე დასრულდება. შემდეგ ეტაპებზე დაგეგმილია სამუშაოების შესრულება გლდანი–ნაძალადევისა და ვაკე–საბურთალოს რაიონებში.ჯორჯიან უოთერ ენდ ფაუერის მიერ, მიმდინარე წლის ბოლომდე დაგეგმილი პროექტები, მიზნად ისახავს თბილისის, რუსთავისა და მცხეთის მოსახლეობისთვის წყალმომარაგების სერვისის მნიშვნელოვნად გაუმჯობესებას, წყალმომარაგების ქსელზე დაზიანებების რაოდენობის, წყალმომარაგების შეზღუდვის არეალებისა და ხანგრძლივობის შემცირებას.(R)

1765189993

გამოძიებით დადგინდა, რომ შპს „ბათუმის ნავთობტერმინალი“-ს ხელმძღვანელმა პირებმა, ტერმინალის რეზერვუარებში არსებული - 10 000 ტონაზე მეტი განუბაჟებელი ნედლი ნავთობი, რომლის ღირებულებაც ₾15 მლნ-ს აღემატება, საბაჟო პროცედურების გვერდის ავლით და მისგან მალულად განკარგეს.ბრალდებულებმა, განსაკუთრებით დიდი ოდენობით, მაღალი ხარისხის ნავთობპროდუქტების განკარგვის ფაქტის შესანიღბად, საბაჟო ტერმინალის რეზერვუარებში, განათავსეს გამოსაყენებლად უვარგისი, ნავთობის დაბინძურებული ნარჩენები.საქმეზე ინტენსიურად გრძელდება საგამოძიებო მოქმედებები დანაშაულებრივი ჯგუფის სხვა წევრების გამოვლენის, სახელმწიფო ბიუჯეტისთვის მიყენებული ზიანის ოდენობის დადგენისა და კონტრაბანდულად შემოტანილი ნავთობის შემდგომი განკარგვის ფაქტების გამოვლენის მიზნით.გამოძიება მიმდინარეობს საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 214-ე მუხლის მე-2 და მე-6 ნაწილებით, რაც სასჯელის სახით ითვალისწინებს თავისუფლების აღკვეთას 11-დან 15 წლამდე ვადით.ბათუმის ნავთობტერმინალში სარკინიგზო გადაზიდვების ნაწილი 3 დეკემბრის ღამეს შეჩერდა მას შემდეგ, რაც ობიექტში ერთდროულად შევიდნენ სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახური და ფინანსთა სამინისტროს საგამოძიებო სამსახური. ამის შესახებ დღეს "ბათუმელები" იტყობინებოდა.ფოტო: "ბათუმელები"

1764854020

მებაჟე ოფიცრის მიერ, უცხო ქვეყნის მოქალაქის ბარგის რენტგენო ინსპექტირების სკანერით დათვალიერების შედეგად, აღმოჩენილი იქნა საეჭვო შიგთავსი, რის შემდეგაც უფლებამოსილი პირის მიერ მოხდა ბარგის სპეციალური წითელი ფერის წებოვანი სტიკერით ნიშანდება და ის დამატებით, ფიზიკურ დათვალიერებას დაექვემდებარა.სამართალდამრღვევ მოქალაქეს,  სამგზავრო ჩანთაში, ნარკოტიკული საშუალებები ჩვილ ბავშვთა კვებისთვის განკუთვნილ  ჰერმეტულ ქილებში მალულად ჰქონდა განთავსებული.საქმის მასალები შემდგომი რეაგირების მიზნით, შინაგან საქმეთა სამინისტროს შესაბამის სამსახურს გადაეცა.ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახური და საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო კოორდინირებულად,  მუდმივ რეჟიმში ახორციელებენ საბაჟო საზღვრების უმკაცრეს მონიტორინგს და  ამ მიმართულებით კონტროლი მომავალშიც გაგრძელდება.

1764836045